Centrum Doradztwa Zawodowego i Wspierania Osób Niepełnosprawnych Intelektualnie - Centrum DZWONI

Klasyfikacja ICF

Wdrażanie

Analiza sytuacyjna
Podmioty zainteresowane zastosowaniem Klasyfikacji ICF powinny odpowiedzieć sobie na kluczowe pytania zgodnie z poniższym modelem analizy sytuacyjnej. Pozwoli to na określenie korzyści płynących z zastosowania Klasyfikacji oraz zidentyfikowane potencjału danego podmiotu do wdrożenia ICF.

„PO CO”?

Pozwala określić korzyści jakie odniosą interesariusze ze stosowania klasyfikacji ICF.
Do grupy interesariuszy  należy zaliczyć:

  • osoby pracujące z osobami niepełnosprawnymi (sektor publiczny, pozarządowy, przedsiębiorcy)
  • osoby z niepełnosprawnościami
  • otoczenie osób z niepełnosprawnościami
  • pracodawców otwartego rynku pracy

 „KTO” ?

Pozwala określić czy zespół posiada niezbędne kompetencje do pracy z klasyfikacją ICF oraz określić podział zadań w zespole.

 „CO”?

Pozwala na określenie działań jakie muszą być przeprowadzone w celu wykorzystania klasyfikacji ICF w pracy z osobami z niepełnosprawnością.

„GDZIE”?

Odnosi się do zaplecza technicznego niezbędnego dla wdrożenia Klasyfikacji ICF, a także charakterystyki obszaru na którym będą realizowane działania.

„JAK”?

Pozwala określić jakie kroki należy podjąć w celu skutecznego wdrożenia klasyfikacji ICF do projektów/działań  skierowanych do osób z niepełnosprawnościami.

Struktura organizacji wspierająca wdrożenie ICF
W celu skutecznego zastosowania  ICF w działalności organizacji należy powołać strukturę zgodnie ze schematem. Kluczowymi elementami struktury są:

Grupa sterująca angażująca kluczowych interesariuszy

Grupa powinna skupić podmioty zaangażowane w aktywizację społeczną i zawodową osób niepełnosprawnych na poziomie lokalnym. W skład tej grupy mogą wejść podmioty z sektora publicznego, pozarządowego oraz komercyjnego. Zadaniem grupy jest tworzenie sprzyjającego środowiska dla zatrudnienia wspomaganego, a także promocja zatrudnienia osób niepełnosprawnych [Proces A].

Grupa sterująca sprawuje także ogólny nadzór organizacyjny nad wsparciem udzielonym osobom niepełnosprawnym z wykorzystaniem ICF [Proces B].

Zespół specjalistów merytorycznych ICF lub specjalista merytoryczny ICF

Zespół specjalistów lub specjalista merytoryczny ICF ma za zadanie przeszkolenie personelu tj. doradcy zawodowego, psychologa oraz trenera pracy  z zakresu wykorzystania klasyfikacji ICF oraz modelowanie procesów związanych z wykorzystaniem klasyfikacji dla oceny funkcjonowania osób z niepełnosprawnością. Zespół specjalistów merytorycznych powinien także udzielać konsultacji w przypadku pojawienia się problemów w stosowaniu klasyfikacji ICF, sprawuje on także nadzór merytoryczny nad zespołem lokalnym [Proces C].

Zespół specjalistów merytorycznych jest odpowiedzialny za wybór  kluczowych kategorii, które powinny być przedmiotem oddziaływań projektu.

Zespół stosujący ICF na poziomie lokalnym

Składa się on z koordynatora, trenera pracy, psychologa i doradcy zawodowego. Zespół bezpośrednio pracuje z wykorzystaniem ICF przy wsparciu zespołu specjalistów merytorycznych [Proces C].

Etapy stosowania ICF w działalności organizacji
Model stosowania ICF opiera się na następujących procesach:

  • Proces pomiar i zbieranie danych

Proces pomiaru i zbierania danych może być podzielony na dwa etapy.

W pierwszym etapie pomiar powinien być prowadzony bez wykorzystania kategorii ICF, celem tego etapu jest bowiem poznanie funkcjonowania osoby niepełnosprawnej tak aby rozpoznać obszary problemowe, zależności między obszarami problemowymi oraz potencjalne obszary znaczącej poprawy.

W drugim etapie powinna być przeprowadzona diagnoza uczestnika na podstawie zestawu ICF. Diagnozę powinien prowadzić wspólnie trener pracy, psycholog i doradca zawodowego, co umożliwia holistyczną ocenę funkcjonowania osoby niepełnosprawnej. Diagnozę należy przeprowadzić wykorzystując odpowiednią metodę badawczą, m. in. wywiad bądź obserwację oraz różnego rodzaju udostępnione narzędzia badawcze. Obserwacji można dokonywać podczas udzielania  uczestnikowi wsparcia np. w ramach warsztatów z zakresu kompetencji społecznych i aktywnego poruszania się po rynku pracy.

  • Analiza i zrozumienie

Zebrane w toku badania dane powinny być poddane analizie przez trenera pracy, psychologa i doradcę zawodowego.

  • Planowane, decydowanie

W ramach planowania opracowywane są Indywidualne Plany Działania dla osób z niepełnosprawnościami. Plany te służą zaplanowaniu celów zawodowych dla uczestników na podstawie stopnia ich funkcjonowania, preferencji oraz obserwacji z udzielonych form wsparcia. W toku działania plany powinny być monitorowane i na bieżąco aktualizowane.

  • Działanie/wdrażanie

W momencie podjęcia zatrudnienia należy zaplanować strategie wsparcia w oparciu
o zdiagnozowane wcześniej potrzeby i preferencje osób niepełnosprawnych.

  • Kontrola i ewaluacja

W toku ewaluacji Indywidualnych Planów Działania i powinny się odbyć konsultacje doradcze – ich celem jest badanie nabycia/utrzymania/podniesienia poszczególnych kompetencji ważnych dla osiągnięcia celu głównego, jakim jest podjęcie zatrudnienia lub utrzymanie na otwartym rynku pracy

Relacje pomiędzy poszczególnymi procesami przedstawia poniższy schemat.